Thông tin về nguyên nhân, giải pháp khắc phục sự cố môi trường biển miền Trung nước ta

Trong tháng 4-2016, tại vùng ven biển 4 tỉnh miền Trung nước ta (Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế) xảy ra sự cổ môi trường nghiêm trọng, làm hải sản chết bất thường, gây thiệt hại lớn về kinh tế - xã hội, môi Irường biển; ảnh hưởng xấu đến đời sống người dân, an ninh, trật tự an toàn xã hội cả trước mắt và lâu dài. Ngay sau khi có thông tin về sự cố, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phú đã quyết liệt chỉ đạo triển khai kịp thời các biện pháp hỗ trợ, ổn định cuộc sống của người dân vùng bị thiệt hại; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; bước đầu đánh giá thiệt hại về kinh tể, xã hội, môi trường. Đồng thời, chỉ đạo các bộ, ngành, các cơ quan khoa học, trên tinh thần thận trọng, khoa học, chính xác, khách quan và đúng pháp luật, xác định làm rõ nguyên nhân, đổi tượng gây ra sự cố đế có giải pháp xử lý.

Thực hiện sự chỉ dạo của Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, các bộ, ngành liên quan, huy động trên 100 chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành từ 30 cơ quan trong và ngoài nước đã tổ chức thu thập, phân tích dữ liệu, có sự phản biện độc lập của các chuyên gia quốc tế, đã xác định có nguồn thải lớn xuất phát từ khu vực Vũng Áng, tinh Hà Tĩnh, chứa độc tố như phenol, xyanua,... kết hợp với hydroxit sắt, tạo thành một dạng phức hỗn hợp (Mixel), có tỷ trọng lớn hơn nước biển, theo dòng hải lưu di chuyển theo hướng Bắc - Nam từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế là nguyên nhân làm hải sản và sinh vật biển chết hàng loạt, nhất là sinh vật biển sinh sổng ở tàng đáy.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với các bộ ngành, địa phương liên quan tổ chức rà soát các nguồn thải; thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước với sự tham gia của các cán bộ, chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành đã phát hiện Công ty TNHH Gang thép Ilưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS) có một số hành vi vi phạm; xác định những sự cố xảy ra trong quá trình vận hành thử nghiệm của FHS đã dẫn đến nưóc thải từ Công ty xả ra biển có chứa các độc to phenol, xyanua, hydroxit sắt vượt quá mức cho phép.

Với những chứng cứ khách quan, khoa học, đồng thời tận dụng mọi cơ hội, thông qua nhiều kênh và biện pháp khác nhau (chính trị, ngoại giao, tư pháp, thông tin tuyên truyền...) để đấu tranh, thuyết phục, ngày 28-6-2016, Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh đã nhận trách nhiệm về việc gây ra sự cố môi trường, làm hải sản chết hàng loạt tại 4 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế trong thời gian vừa qua; dồng thời cam kết: (1) công khai xin lỗi Chính phủ và nhân dân Việt Nam; (2) cam kết thực hiện việc bồi thường thiệt hại kinh tế cho người dân và hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp; bồi thường xử lý ô nhiễm và phục hồi môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung của Việt Nam với tổng sổ tiền là 500 triệu USD, tương đương 11.500 tỉ đồng Việt Nam chia thành 2 đợt, trong thời gian 3 tháng; (3) khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế của hệ thống xừ lý chất thải, nước thải, hoàn thiện công nghệ sản xuất, bảo dám xử lý triệt để các chất thải độc hại trước khi thải ra môi trường theo yêu cầú của các cơ quan quản lý Nhà nước của Trung ương và tỉnh Hà Tĩnh để không tái diễn sự cổ môi trường như đã xảy ra; (4) phối hợp với các bộ, ngành của Việt Nam và các tỉnh miền Trung xây dựng các giải pháp đồng bộ để kiểm soát môi trường biển miền Trung, bảo đảm phòng, chống ô nhiễm, không để xảy ra sự cổ môi trường tương tự để tạo niềm tin với người dân Việt Nam và quốc tế; (5) thực hiện đúng và đầy đủ các cam kết nói trên, không để tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước; nếu vi phạm thì sẽ chịu các chế tài theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Sự cố môi trường nghiêm trọng vừa qua đã ảnh hưởng rất xấu đến đời sống và sản xuất kinh doanh của người dân 4 tỉnh ven biển miền Trung. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan tiếp tục triển khai khẩn trương và đồng bộ các giải pháp. Trước mắt, làm tốt công tác tuyên truyền, công tác tư tưởng, định hướng dư luận xã hội,... tạo sự nhất trí đồng thuận của các tầng lớp nhân dân về chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ trong quá trình xử lý. Thực hiện các giải pháp: Tổ chức kê khai, bồi thường thiệt hại, bảo đảm công khai, minh bạch, sát thực tế, có sự tham gia, giám sát của nhân dân, Mặt írận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan báo chí; hỗ trợ chuyển đổi nghề cho người dân theo đúng quy định; giám sát và yêu cầu Công ty Formosa Hà Tĩnh thực hiện đầy đủ, nghiêm túc trách nhiệm đã cam kết; triển khai lắp đặt hệ thống giảm sát môi trường biển tại 4 tỉnh, công khai thông tin chất lượng môi trường; triển khai việc xử lý và phục hồi môi trường biển bị ô nhiễm; tập trung phát triển kinh tế, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho đàu tư kinh doanh, bảo vệ lợi ích chính đáng của người dân và doanh nghiệp. Tăng cường giữ gìn an ninh, trật tự xã hội, bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân, không để kẻ xấu, các tổ chức phản động lợi dụng, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; thực hiện đồng bộ các giải pháp bảo đảm an sinh xã hội. Làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật những tổ chức, cá nhân sai phạm liên quan đến sự cố môi trường tại các tỉnh miền Trung.

Bình luận